นิทานคำกลอนที่มีชื่อเสียงที่สุดในเมืองไทย โดย สุนทรภู่

ในฉบับก่อน เป็นการแนะผู้แต่งนิทานคำกลอน เรื่องพระอภัยมณี พร้อมอัตตชีวประวัติโดยย่อ ของ สุนทรภู่ ผู้ได้รับฉายานามว่า วิลเลี่ยม เช็คสเปียร์ ของเมืองไทย ในฉบับนี้จะขอกล่าวถึงเนื้อเรื่องพระอภัยมณีทั้งหมดโดยย่อ เพื่อความเข้าใจที่ง่าย เนื่องจากเป็นเรื่องยาวและค่อนข้างซับซ้อน

เมืองรัตนา มีท้าวสุทัศน์เป็นกษัตริย์ผู้ครองนคร พร้อมด้วยพระนางปทุมเกสร ผู้เป็นมเหสี มีโอรสสองพระองค์คือ พระอภัยมณีและศรีสุวรรณ เมื่อเติบโตขึ้นมา ได้ส่งโอรสทั้ง 2 ไปเรียนวิชา โดยพระอภัยมณี เลือกเรียนวิชาเป่าปี่ ส่วนศรีสุวรรณเรียนวิชากระบี่กระบอง เมื่อเรียนจบกลับมา ท้าวสุทัศน์ทรงกริ้ว ที่โอรสทั้งสอง เรียนวิชาที่ไร้สาระ ไม่เกี่ยวกับศาสตร์การปกครองบ้านเมืองและการทหาร จึงขับไล่เจ้าชายทั้ง 2 ออกจากเมือง ไปพร้อมพราหมณ์คู่ใจ 3 คน คือ วิเชียร โมรา สานนท์ มาถึงเกาะแห่งหนึ่ง ทั้งหมดนั่งอยู่ใต้ต้นไทรบนเนินเขา พระอภัยมณีได้โชว์ศาสตร์แห่งการเป่าปี่ ให้นอนหลับใหล ทำให้ ศรีสุวรรณ และ พราหมณ์ทั้ง 3 หลับลึก ขณะเดียวกัน นางผีเสื้อสมุทรได้ยินเสียงปี่ จึงตามเสียงมา ได้พบพระอภัยมณี จึงเกิดความรัก เลยจับพระอภัยมณีไปอยู่ยังถ้ำอันเป็นที่สถิตของนาง โดยแปลงกายเป็นนารีที่สวยสุดๆ ทั้ง 2 ได้อยู่ร่วมกัน โดยนางผีเสื้อสมุทรใช้ก้อนหินใหญ่ปิดถ้ำ เพื่อกันพระอภัยมณีหลบหนี ต่อมานางผีเสื้อสมุทรได้กำเนิดบุตรชื่อว่า สินสมุทร เป็นผู้ทรงพลังอย่างมาก ทั้ง 2 สองคนพ่อลูก ได้รู้เรื่องแล้วว่า นางเป็นยักษ์ จึงคิดหาทางหลบหนี โดยสินสมทุรได้ใช้พลังยกก้อนหินที่ปิดปากถ้ำออก แล้วหนีไปยังเกาะแก้วพิศดาร ด้วยความช่วยเหลือ ของเงือก 3 พ่อแม่ลูก นางผีเสื้อสมุทร ตามมาทัน จึงสังหาร พ่อแม่เงือกนั้นเสีย เหลือแต่ พระอภัยมณี สินสมุทร และ ลูกสาวเงือกที่รอดมาได้ด้วยความช่วยเหลือจากพระฤาษี นางผีเสื้อสมุทรขึ้นไปบนเกาะไม่ได้เพราะพระฤาษีใช้เวทมนต์ปิดกั้นไม่ให้นางขึ้นมาได้ ในที่สุด พระอภัยมณีก็จำใจปลิดชีพของนาง ด้วยการเป่าปี่ เสียงปี่ ทำให้นางอกแตกตาย จากนั้นทั้งพระอภัยมณีและสินสมุทรก็ได้บวชเป็นฤาษี เรื่องราวจะเป็นอย่างไรต่อไป เชิญอ่านได้ในฉบับหน้า อย่างไรก็ตาม การเล่าเรื่องพระอภัยมณีซึ่งมีความยาวมากเช่นนี้ จึงมีความจำเป็นที่จะต้องขอตัดเรื่องราวของศรีสุวรรณออกไป ยกเว้นบางตอนที่มีศรีสุวรรณมาเกี่ยวข้องในภายหลัง