นิทานคำกลอนเรื่องพระอภัยมณี
ตอนที่ 1 : ประวัติของกวีสุนทรภู่ ผู้เขียนเรื่องพระอภัยมณี
เนื่องในวันสุนทรภู่ เมื่อวันที่ 26 มิถุนายน
ที่ผ่านมา เราขอนำเสนอผลงานสำคัญของท่าน คือ นิทานคำกลอน เรื่องพระอภัยมณี ซึ่งเป็นผลงานที่โดดเด่นที่สุดในบรรดาบทกวี ของท่านสุนทรภู่ ก่อนที่จะกล่าวถึง เรื่อง พระอภัยมณี ในบทต่อไป ขอนำประวัติและผลงานของท่านมาบอกเล่า เพื่อความเข้าใจในแรงบันดาลใจและจินตนาการของท่านในการแต่งเรื่องพระอภัยมณี
ชื่อสุนทรภู่ เป็นเพียงนามปากกาของท่าน เดิมท่านชื่อ “ภู่” เกิดเมื่อวันที่ 26 มิถุนายน 2329 ตรงกับรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ บิดาเป็นชาวบ้านกร่ำ อำเภอแกลง จังหวัดระยอง มารดาเป็นแม่นมของพระธิดาในกรมพระราชวังหลัง เมื่อโตขึ้นได้สมัครเป็นมหาดเล็กของพระองค์เจ้าปฐมวงศ์ พระโอรสในกรมพระราชวังหลัง เริ่มแต่งผลงาน 3 เรื่อง คือ นิทานคำกลอนเรื่องโคบุตร นิราศเมือง แกลง และนิราศพระบาท ปี พ.ศ.2363 สุนทรภู่เข้ารับราชการในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ 2 ได้รับตำแหน่ง ”ขุนสุนทรโวหาร” ช่วงที่ติดคุกจากโทษฐานทำร้ายญาติผู้ใหญ่ของแม่จัน ซึ่งเป็นคนรักซึ่งเป็นหญิงสาวชาววังหลัง ในช่วงที่ติดคุกอยู่ ได้เขียนนิทานคำกลอนเรื่อง พระอภัยมณี ชีวิตของสุนทรภู่ ตกอับในสมัยรัชกาลที่ 3 ส่งผลให้ท่านต้องสร้างสรรค์ผลงานทางวรรณคดีอย่างมากมาย เพื่อการเลี้ยงชีพ ชีวิตของสุนทรภู่ ได้กลับมาได้ดีอีกครั้งในสมัยรัชกาลที่ 4 ในตำแหน่งเจ้ากรมอาลักษณ์ฝ่ายพระราชวังบวร ที่พระสุนทรโวหาร จนถึงปี พ.ศ.2398 ได้ถึงแก่กรรม เมื่ออายุย่างเข้า 70 ปี เนื่องด้วยสุนทรภู่เกิดในสมัยรัชกาลที่ 1 และมีชีวิตอยู่จนถึงรัชกาลที่ 4 จึงได้รับฉายาว่า กวีสี่แผ่นดิน ผลงานของสุนทรภู่ แบ่งได้เป็น 5 ประเภท ดังนี้
1.นิราศ–ที่โดดเด่นคือ นิราศภูเขาทอง
2.นิทานกลอน–ที่รู้จักกันทั่วไปคือ พระอภัยมณี
3.สุภาษิต– เช่น เพลงยาวถวายโอวาท สุภาษิตสอนหญิง
4.บทละคร เรื่อง อภัยนุราช อันเป็นผลงานชิ้นสุดท้ายของชีวิต
5.บทเสภาเรื่องขุนช้างขุนแผน
พระอภัยมณีมีชื่อเสียงและมีความนิยมสูง ด้วยเนื้อเรื่องที่ตื่นเต้น อัศจรรย์ และสอดแทรกคติสอนใจไว้ตลอดเรื่อง
พระอภัยมณีมีชื่อเสียงและมีความนิยมสูง ด้วยเนื้อเรื่องที่ตื่นเต้น อัศจรรย์ และสอดแทรกคติสอนใจไว้ตลอดเรื่อง
ด้วยผลงานอันทรงคุณค่าทางวรรณกรรม สุนทรภู่จึงได้รับยกย่องจาก UNESCO ให้เป็นบุคคลสำคัญของโลกด้านวรรณกรรม ในปี 2529 อันเป็นวาระ ครบรอบ 200 ปี ชาตกาล สุนทรภู่ มีผู้กล่าวว่า สุนทรภู่ เป็น วิลเลี่ยม เช็คสเปียร์ ของประเทศไทย
ปัจจุบัน มีอนุสาวรีย์สุนทรภู่ ตั้งอยู่บนแหลมแม่พิมพ์ อำเภอแกลง จังหวัดระยอง บ้านเกิดของท่าน อันเป็นแหล่งท่องเที่ยวสำคัญแห่งหนึ่งของไทย