รัตน์ เปสตันยี ผู้ปฏิวัติอุตสาหกรรมภาพยนตร์ไทย

 โดย ทรงพล ศิริวรรณเลิศ

เนื่องในโอกาสครบรอบ 50 ปี มรณกาลของ รัตน์ เปสตันยี เมื่อวันที่ 17 สิงหาคม 2513 ผู้เขียนเห็นว่า รัตน์ เปสตันยี เป็นบุคคลสำคัญของวงการภาพยนตร์ไทย ที่พวกเราจะลืมไม่ได้ ในฉบับนี้จึงขอยกเรื่องราวของท่านมาบอกเล่า ท่านเป็นผู้ที่ยกระดับการสร้างภาพยนตร์ไทยให้เท่าเทียมภาพยนตร์ระดับมาตรฐานโลก ในขณะที่รัฐบาลในยุคนั้นไม่ได้ใส่ใจสนับสนุนอุตสาหกรรมภาพยนตร์ไทยเท่าที่ควร นับตั้งแต่ยุคสงครามโลกครั้งที่ 2 ประเทศไทยอยู่ในภาวะสงคราม ขาดแคลนฟิล์มภาพยนตร์ มหรสพในยุคนั้นจึงเปลี่ยนจากการฉายภาพยนตร์มาเป็นละครเวทีแทน เมื่อสงครามยุติลง ฟิล์ม 35 ม.ม.และ อุปกรณ์การถ่ายทำ ราคาแพง ผู้สร้างหนังไทยในยุคนั้น จึงใช้ฟิล์ม 16 ม.ม.ที่ไม่มีแถบเสียง แต่ใช้วิธีพากย์สดๆ ขณะฉายในโรงภาพยนตร์ อันเป็นรูปแบบการสร้างภาพยนตร์ไทยที่นิยมทำกันทั่วไป เมื่อเข้าสู่ยุคปลาย 2490 ต่อกับต้น 2500 รัตน์ เปสตันยี มีแนวความคิดที่อยากจะให้หนังไทยก้าวเข้าสู่มาตรฐานโลก ในปี 2496 รัตน์ เปสตันยี ได้เปิดโรงถ่ายของท่านเองในชื่อว่า “หนุมานภาพยนตร์” โดยเชิญจอมพล ป.พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรี มาเป็นประธานในพิธีเปิดโรงถ่าย โดยลงทุนสั่งซื้ออุปกรณ์การถ่ายทำในระบบ 35 ม.ม.เข้ามาใช้ และได้สร้างหนังในระบบ 35 ม.ม.ด้วยฟิล์มสี มีเส้นเสียง ในระบบซาวด์ออนฟิล์ม คือบันทึกเสียงผู้แสดงลงฟิล์มขณะถ่ายทำเป็นเรื่องแรกของประเทศไทย คือภาพยนตร์เรื่อง “สันติ–วีณา” โดยนำออกฉายประกวดและได้รับรางวัลในระดับภาคพื้นเอเซียอาคเนย์ เป็นหนังแนวรักที่แสดงวัฒนธรรมตะวันออกให้ชาวตะวันตกเข้าใจได้อย่างดีเยี่ยม จนเป็นหนังไทยเรื่องแรก ที่ได้นำออกฉายโชว์ในงานเทศกาลหนังที่เมืองคานส์ ต่อมาในปี 2500 ได้สร้างหนังขาวดำแนวโรแมนติคดราม่า เรื่อง “โรงแรมนรก” เดินเรื่องในฉากเดียวตลอดเรื่อง ซึ่งท่านเขียนบท อำนวยการสร้าง กำกับการแสดงและตัดต่อเอง ระบบบันทึกเสียงจริงแบบ ซาวด์ออนฟิล์มเช่นกัน ลุปี 2504 ได้สร้างภาพยนตร์ในระบบซีเนมาสโคปสีเรื่องแรกของไทยคือ “แพรดำ” ได้ชื่อว่าเป็นหนังฟิล์มนัวร์ นับเป็นหนังไทยเรื่องที่สองที่ได้ออกฉายโชว์ในเทศกาลหนังเมืองคานส์ จอมพล ป. เคยมีโครงการสร้างเมืองหนังของไทยแบบฮอลลีวู้ดที่จังหวัดชลบุรี แค่มีอันต้องล้มเหลวเพราะถูกปฏิวัติเสียก่อน รัตน์ เปสตันยี ได้ต่อสู้เพื่อเรียกร้องให้รัฐบาลยุคต่อมาส่งสริมภาพยนตร์ไทย แต่ก็ต้องเผชิญกับอุปสรรคมากมาย จวบจนวาระสุดท้ายของชีวิต ในขณะที่กำลังประชุมกับตัวแทนรัฐบาล เพื่อนำเสนอปัญหาของคนในวงการภาพยนตร์ไทย รัตน์ เปสตันยี ได้ล้มลงและเสียชีวิตด้วยโรคหัวใจ กลางที่ประชุมตอนค่ำ วันที่ 17 สิงหาคม 2513……………………..